Kamusal Alanda Dijital Sanat / İstanbul
Dilan Atasayar
Anadolu Selçuklu Dönemi’nde coğrafyamızda kullanılmaya başlanmış çini, gelişim süreci içerisinde farklı kompozisyonlarla/ kullanım alanlarıyla günümüzde de uygulamaları yapılmaktadır. Mimaride yapı malzemesi/süsleme öğesi olarak da kullanılan çini, 21.yüzyılda belli tarihsel üsluplarla üretilerek ya da içerisindeki kurallardan tamimiyle arındırılıp karakterini kaybederek üretildiği görülmektedir. Günümüzde sıkça karşımıza çıkan çini üretimleri,bugünün anlatımları taşımadığından dolayı artık insanlar çiniyle bağ kuramamaktadır.21.yy. ihtiyaçları incelendiğinde dijitalleşen bu çağ içerisinde network, ağ, bağ, bilgi ve teknoloji sistemleri ön plandadır. Gözükmeyen ağlarla örülü sanallaşan hayatımız, hızlı değişimler etrafında hareketli şehir hayatına uyum sağlamak için değişmek zorundadır. Eskilerin önem verdiği değerler/öncelikler zamanla kent hayatının getirileriyle kaybolmaktadır. Artık eskisi gibi bakmadığımız doğa da kaybolan önemlerimiz arasındadır.Hayatımızı saran sanal-piksel ekranlar,teknolojiler,doğa gibi hayatımızın merkezinde olması gereken ama artık varlığını unuttuğumuz formlar halindedir. Doğa, görsel anlamın yanı sıra bugünün teknoloji sistemlerinin kurulmasında da etkisi vardır. Böylece şehir hayatında kaybolan-hatırlamamız gereken doğa farklı sistemlerin alt yapılarında karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, ağaç topolojisi bir ağacın dalları gibi tasarlanmıştır.Belirli istasyondan kurallı bir şekilde, çakışmalar olmadan veri tabanını düzeneyerek interneti telefonlarımıza ulaştıran sistemdir. Bugünün ağ sistemlerinin temeli çininin kompozisyon sistemlerine çok benzemektedir.16.-17.yy çini üslupları incelendiğinde doğa tasvirlerinden oluşan panoların da aynı bu teknolojik sistemlerin kurallı alt yapılara sahip olduğunu ve kendi kompozisyon sistemleri arasında da bağlantılar olabileceğini kanıtlar.Çini karolar ve pikseller arasındaki ilişkiyi incelediğimizde de bunu görebilmekteyiz. Piksel, günümüz ekranlarının özgür bir şekilde kontrol edilebilir en küçük parçasıdır. Küçük kare sistemlerin bir araya gelmesiyle dijital görüntüleri oluşturmaktadır.Form süreçleri incelendiğinde ve eski uygulamaları ele aldığımızda mozaik üretim sistemleri ile benzer bir alt yapıya sahiptir. Küçük karelerin bir araya gelip bütünü oluşturan bu sistem,karo sistemlerinde de bulunmaktadır. Çinini anlatımı irdelenip günümüz potansiyelleri ve bireysel yorumlarımızın ışığında hem farkındalık yaratmaya hem de yerel materyali,sanatı/zanaatı desteklemek açısından düşündürmeye-özümüze dönmeye yönelik bir enstalasyon fikri oluşturulabilir mi?Amacımız 16.-17.yüzyıl çini üslubunu temel alarak doğaya,insanların etkileşimine,teknolojiye ve bu bağlamda günümüzle geçmişin sembolik metabolik ilişkileri arasında bağ oluşturan bir kamusal mekân enstalasyon çalışması oluşturmaktır.Unuttuğumuz doğayı hatırlayabilmek adına bir dakikalığına şehir içeresindeki koşuşturmamıza ara vermemiz ve piksellerin arasına sıkışmış doğayı günümüz teknolojileriyle çekip çıkartmamız hedeflenmiştir.
