Kamusal Alanda Dijital Sanat / İstanbul
Proje Tasarım & Koordinatör:
Zeynep Abacı & İsmail Başer
Proje Hakkında
İstanbul, dünyadaki ses trafiğinin en yoğun hissedildiği kentlerden biri. “Boşluk Senfonisi” adlı proje kenti tanımlayan ve kentin göstergeleri haline gelen sesleri Marcel Duchamp’ın “Musical Sculpture” yorumundan yola çıkarak mekânsallaştırıp yeni bir deneyim alanı sunmayı hedefliyor. Bu proje hız ve koşuşturmacanın gölgesinde zaman zaman ihmal ettiğimiz, duyduğumuz fakat dikkat kesilmediğimiz kentin simge seslerine farklı bir perspektiften bakmaya davet ediyor. Ses çeşitliliğinin yoğun ve renkli olduğu konumlara yerleştirilmesi planlanan bu mobil heykel, işitsel olarak algılananın görsel olarak izlenebildiği bir yapıya sahip. Bu haliyle yanından geçip gidenlerin bir anlık bile olsa odaklarını değiştirmeyi hedefleyen proje, her gün duyduğumuz kentin seslerinin renklerle yansıma bulduğu bir formdaki dönüşümünü seyretmeye olanak tanıyor.
Marcel Duchamp, müziğin zamansal değil, tıpkı plastik sanatlar gibi mekânsal bir sanat olduğundan bahseder ve ekler: “Sesler farklı kaynaklardan, farklı şekillerde gelir ve bu şekiller bir heykel görünümü oluşturur.” Heykel görünümü bir mekânsallık yaratır ve mekânı yaratan başlıca faktör boşluğun kendisidir.
Konum:
Karaköy İskelesi & İstanbul Kitapçısı
Projenin İlerleyen Hedefi:
Heykelin konumlandığı bölgenin göstergesel ses arşivini oluşturmak ve özellikle kentin koşuşturmacasında algıyı başka bir noktaya kaydırabilmek. Yapay zeka kullanarak geliştirilen ve sürekli öğrenen bu heykel aynı zamanda yaşayan bir organizma ve kentin bir sakini gibi düşünülebilir.
Kentin belirli bölgelerine yerleştirilebilen ya da gezebilen mobil heykel/ şehirdeki ses trafiğini tanıması ve ona göre şekillenmesiyle heykeli görenlere çok yönlü bir algı deneyimi yaşatmayı hedefler.
Projenin Aşamaları:
-Yapılan çalışmalar ve değerli mentörlerimiz Ekmel Ertan, Nilüfer Kozikoğlu, Mehmet Erkök, Bager Akbay, Selin Özçelik ve Daniele Savasta ile fikir alışverişleri sonucunda projenin, etrafındaki seslere göre renkli animasyonlar yapabilen fiziksel bir heykel olmasına karar verildi.
-Etrafındaki seslerin görsel bir yansımasını elde edebilmek için kutuların içerisine adreslenebilir ledler eklendi.
-Sesler ile etkileşim için «Teachable machine « aracı kullanılarak bir yapay zeka modeli oluşturuldu. Bu yapay zeka web tarayıcısı üzerinde ve bir bilgisayarda çalışıyor.
-Anlık olarak ortamlardaki sesleri (korna, vapur, martı, anons vs.) sınıflandırıp, bu bilgiyi ledleri kontrol etmek için kullandığımız kontrolcüye gönderiyor.
-Heykel için çeşitli ölçülerde buzlu akrilik malzemeden kutular oluşturuldu ve bir strüktür etrafına monte edildi.
Kullanılan Malzeme Listesi:
Adreslenebilir led ws12b
Mikrokontrolcü esp32
Adaptör 5w 2 amper
Harici mikrofon
Bilgisayar
8 adet çeşitli ölçülerde buz rengi pleksi küpler (10x10cm,15x15cm,20x20cm,3mm)
Teknik Uygulama:
Yapay zekaya tanıtılan şehre ait seslere karşılık renkler tanımlanmıştır. (Korna, vapur, martı, insan gürültüsü, balıkçı, kedi vs.) Bu sesleri yakalayan heykel eş zamanlı olarak her küpün içine yerleştirilen led ışıkların yanıp sönmesi şeklinde karşılık bulur. Ulaşılmak istenen hedef, şehrin seslerini görselleştiren bir heykel formudur. (https://soundsslike.com/ adlı siteden sesler ve kentin ses yoğunluğunu takip etme konusunda destek aldık.)
Ledleri kontrol etmek için Fastled isimli bir kütüphane, bilgisayar ile iletişim için websocket protokolü kullanıldı. Bilgisayar ve kontrol kartı, aynı wifi ağına bağlı olacak şekilde kontrol kartı websocket server oluşturuldu. Yapay zeka bilgisayar üzerinde bir html dosyası arcılığı ile çalışmakta ve Html dosyasını tarayıcıda (Chrome) açtığımızda mikrofon ile sesi dinlemeye başlıyor, ortamdaki sesleri daha önce kaydedilerek öğretilmiş yapay zeka modelinden geçirerek ortamda o seslerin olma olasılıklarını 0 ile bir arasında ondalıklı bir değer olarak hesaplıyor. Bu değerleri kontrol kartına aktarmak için, kontrol kartının yerel ağdaki static IPsi ve websocket portuna bağlanıyor ve json formatında mesajı gönderiyor. Kontrol kartı gelen mesajı ayrıştırarak, her kutu için eşleştirdiğimiz seslerin olma olasılıklarını kutulardaki ışığın parlaklığını ayarlıyor. Ledler 5 volt ile çalışıyor, elimizde 12 volt adaptör bulunduğu için lm2596 isimli voltaj regülatörünü kullandık, kontrol kartında kullandığımız mikrokontrolcü bordunun ismi esp-01, mikroişlemcisi esp8266. Şerit ledimizde 3adet bağlantı noktası var bunun biri 5 volt diğeri - gnd hattı diğeri dijital sinyal hattı. Ledin sinyal hattını esp-01 bordundaki 2 numaralı gpio (general purpos input output) pinine bağladık.
Ses Heykelinin Son Hali ve Karaköy İskelesi ve İstanbul Kitapçısı'ndan Prova Görüntüleri
Sunum ve Sergi Gününden Fotoğraflar:
Video linki:
Proje sunum dosyası ve daha fazla görsel için:
https://drive.google.com/drive/folders/1EL6Th55iOfeErW9HuX8Nx3SbCVqJPP8M
