“Şehrin en hayalperest vapur hattında
Bir yakadan ötekine geçen onlarca insan
Kimileri anlatıyor hikâyelerini, kısa sesli oyunlarla
Kimileri ise hayal edin istiyor, ne geçtiyse başlarından
Hayal Vapuru Yolcusu Kalmasın!”
Proje İçeriği
İstanbul’un iki yakasını birbirine bağlayan vapurlara özel olarak tasarlanan bu proje, dijital olanakları kullanarak kamusal mekanları birer dijital sanat alanına dönüştürmeyi ve dijital sanatı geniş kitlelere ulaştırmayı amaçlar. Resim ve ses tiyatrosunun heyecan verici ilişkisine kolektif hikâye kurma deneyimini de dahil eden bu proje yolcular için oyunsu bir dijital platformun kapılarını aralayacak.
Beşiktaş - Kadıköy vapur hattında yolculuk eden yolcuları vapurun çeşitli bölgelerine yerleştirilmiş poster formatında bir resim karşılar. Resim, vapur içindeki yolculuk eden insan kalabalığını tasvir etmektedir. Posterin içinde/köşesinde yer alan QR kodunu okutan yolcular telefonları aracılığıyla resmin dijital versiyonunun olduğu web sayfasına, Çevrimiçi Hayal (Oyun) Alanı’na yönlendirilirler.
Resme yakınlaşıp içerisindeki karakterler ya da odaklar daha detaylı hale geldiğinde, üzerlerinde "oynat" ya da "yaz/oluştur" butonu belirir. “oynat” butonu ile hali hazırda üretilmiş olan kısa ses tiyatrosu örnekleri dinlenebilirken "yaz/oluştur" butonu sayesinde yolcu/katılımcılar için bir etkileşimli hikâye üretme alanı oluşturulur. Hayal edilen deneyimi içeren video örneğini izlemek için:
Kolektif hayal kurmaya zemin sunan, hikâye üretmek için yaratıcılığı, hayal gücünü tetikleyen bu deneyimde yolcu/katılımcılar tıpkı sosyal medya platformlarında olduğu gibi, birbirleriyle etkileşim halinde burada yaşananın ne olduğuna, karakterin kim olduğuna dair tahminlerini altına ekleyebilecekler. Bu tahminler yazılı olarak yapılabileceği gibi ses kaydı paylaşarak da gerçekleştirilebilecek. Hikâyeyi tahmin etme oyununa dahil olmak istemeyenler ise yalnızca ses tiyatrosu örneklerini dinleyebilecek ya da başkalarının paylaşımlarını incelemeyi tercih ederek deneyimin bir parçası olabilecekler.
Yapılan yorumlar ya da paylaşılan içeriklerde bir ayrımcı söylem ya da hakaretin önüne geçmek için yazılımda bir filtreleme sistemi kullanılması; buna ek olarak moderatör yardımı ile paylaşım öncesi bir ön değerlendirme mekanizmasının kurulması planlanmaktadır. Kullanıcılar yaptıkları yorumları anonim olarak yayımlama hakkına sahip olacaklar fakat sisteme bir hesap üzerinden giriş yapmaları ve onlara sunulan ilkeler doğrultusunda hareket etmeyi kabul etmeleri istenecektir.
Proje hedefleri
i) “Vapur” ve “İskele” mekanlarına özel tasarlanacak olan bu projeyle, dijital olanakların sağladığı pratiklik ve kolay erişilebilirlik ile yolculuk yapılan kamusal alanı dijital sanat alanına dönüştürmek ve dijital sanatı İstanbul’da daha geniş kitlelere tanıtmak, ulaştırmak ve yaygınlaştırmak.
ii) Gündelik hayatın bir parçası olan vapur yolculuğunu çevrimiçi oyun alanı ile keyifli ve oyunsu bir hale dönüştürmek.
iii) Yolcuları etkileşimli hikâye oluşturma deneyimi sayesinde hayal kurmaya, yaratıcılığa teşvik etmek, sanatı deneyimleyen pozisyonundan çıkarıp oluşacak ürünün bir parçası olarak üretim sürecine dahil etmek.
Projenin Prototip Düzeyinde Çıktıları
i) Bir karakter için oluşturulan ses tiyatrosu demosu: “Vapurda Genç Bir Kadın”
Kaydı dinlemek için tıklayınız.
Resim: Pınar Engül, Zeynep Abacı
Yazan: İlker Ergün
Reji: Mehmet Can Engül
Oynayanlar: Elif Karaman, Büşra Karpuz
Müzik ve Ses Tasarımı: Rubar Dindar
Not: Kayıtta duyulan arka plan sesleri için Aslı Bala Aşkan’ın Beşiktaş-Kadıköy vapurundan alınan gerçek ses kayıtları kullanılmıştır.
ii) Bir karakter için kaleme alınan oyun metni: “Vapurda bir Darbukacı”
Oyun metnini okumak için tıklayınız.
Resim: Zeynep Abacı
Metin: Mehmet Can Engül
iii) Yine bir karakter üzerinden oluşturulan hikâye kurma alanı için demo web sayfası
Projenin Aşamaları
1- Resmin tamamlanması
Önceki başlıklarda gösterilen çizim örnekleri prototip oluşturma sürecinde yapılan denemeler olup, proje finalize olduğunda resmin çok daha detaylı ve içerisinde birçok karakter barındırması hedeflenmektedir. Bu resim için sol tarafta yer alan “Where is Waldo?” örneği bir imgelem oluşturabilir.
2- Seçilen karakterlere kısa ses tiyatrosu örnekleri oluşturulması
Bu alanda proje yürütücülerinin geçtiğimiz yıl British Council desteğiyle gerçekleştirdiği PAINTelling projesi ile resimler için ses tiyatroları yazma/yönetme ve bilgisayar ortamında tasarlama süreçleri dahil olmak üzere bir deneyimi bulunmaktadır. Adını painting ve storytelling kelimelerinin birleşiminden alan PAINTelling, resim ve tiyatro sanatını bir araya getiren interdisipliner bir dijital form denemesidir. Bu formda resimde görülen sahne, bir olayın son ânı olarak hayal edilir ve “Bu tabloda gerçekleşen olay nedir?” sorusuna cevap oluşturacak bir hikâye tasarlanır. Tabloda yer alan karakterlerin gözünden hikayenin bu sona doğru nasıl geliştiğini anlatan ses tiyatrosu oyunları üretilir. Oluşturulan ürünleri dinlemek için: paintelling.org
3- Çevrimiçi oyun alanının geliştirilmesi (Mobil web-app tasarımı)
4- Vapura asılacak görsellerin tasarlanması
Prototip geliştirme sürecinde oluşan proje kadrosu:
İlker Ergün (Projenin sanat yönetimi - Yazar/Reji)
Mehmet Can Engül (Projenin sanat yönetimi - Yazar/Reji)
Beyzanur İyitütüncü (Projenin operasyonel yönetimi/ PR ve Marka Uzmanı)
Rubar Dindar (Müzisyen/Ses Tasarımcısı)
Zeynep Abacı (Ressam)
Mustafa Bekir Kaya (Yazılımcı)
Tuğba Özbayrak (Görsel Tasarımcı)